Yoga als ultieme wapen tegen de veeleisende maatschappij

De levensverwachting van mensen in Nederland heeft de afgelopen honderd jaar een enorme groei laten zien. Het plafond van deze groei is anno nu nog steeds niet in zicht. Betere voeding en hygiëne, betere arbeidscondities en een steeds meer nauwkeurige voorlichting, zorgen er voor dat mensen steeds ouder blijven worden.

Niet alleen blijven we langer in leven, we blijven ook langer gezond en langer ‘jong’. Deze positieve maatschappelijke ontwikkeling heeft er mede voor gezorgd dat we meer uit ons zelf als mens zijn kunnen gaan halen. We zijn nog nooit zo bewust met onszelf en onze gezondheid bezig geweest als nu. Vanuit alle mogelijke invalshoeken, kunnen we aan onze fysieke en psychische gezondheid werken. Een trend die bovendien op steeds jongere leeftijd begint. Jongeren leven gemiddeld bewuster en kijken vaak anders tegen dingen als roken, alcohol, voeding en lichaamsbeweging aan.

Hoewel we steeds langer leven en meer aan ons zelf zijn gaan werken, is er een andere trend waarneembaar die parallel loopt met de stijgende leeftijd. Dit is de trend van welvaartsziekten, waarbij stress bij nagenoeg de meeste verschijnselen een rol speelt. Burn- out, depressie, angst, diabetes, allergieën, intoleranties en obesitas zijn aandoeningen die lang niet altijd gerelateerd zijn aan ouderdomsklachten. Dit wil zeggen, dat ondanks dat we ouder worden, dit soort welvaartsziekten vaak op relatief jonge leeftijd optreden. Dit is heel opmerkelijk, omdat de bevolking deze aandoeningen er ‘extra’ bij heeft gekregen naast alle gepaarde ouderdomsklachten zoals staar, slechthorendheid, botontkalking, dementie enzovoorts.

Oorzaken voor deze welvaartsziekten zijn onder andere een te calorierijk dieet, een eenzijdig dieet, een té goede hygiëne, een zittende levensstijl en zoals boven genoemd: stress. Er is tegenwoordig veel meer aandacht voor stress dan vroeger. We ervaren tegenwoordig dan ook meer prikkels en daarmee meer stress dan een aantal decennia terug. Sinds korte tijd zijn wetenschappers er achter wat voor desastreuze effecten stress heeft op lichaam én geest.

Als individu kunnen en moeten we tegenwoordig veel meer

We eisen veel van onszelf, op professioneel, persoonlijk en sociaal vlak en hebben daardoor sneller last van stresssymptomen. Bovendien worden we onder andere via social media voortdurend geconfronteerd met andermans levens. Jaloezie, gevoelens van afgunst en of minderwaardigheid worden hierdoor vaak in de hand gewerkt zo blijkt uit onderzoek.

Stress is een absolute sluipmoordenaar. Stress kan op termijn ontzettend veel schade in het lichaam aanrichten en indirect de veroorzaker zijn van veel ziekten en klachten, zoals darmklachten en hartfalen. Iedereen die met regelmaat stress ervaart weet hoe dit de kwaliteit van leven kan ondermijnen. Het nare van het lichamelijke mechanisme dat stress reguleert, is dat het lang zijn werk blijft doen nadat een stressvolle situatie of periode voorbij is. Hierdoor kunnen mensen chronische stress ontwikkelen en lukt het steeds moeilijker om hormoonklieren weer in balans te krijgen.
Zie ook het artikel Stress? Ontdek wat je thuis kunt doen bij onverklaarbare en langdurige stress voor meer relevante informatie over de effecten van stress.

Yoga en het nut van de toepassing

Yoga is niet iets nieuws en in Nederland en wordt al een aantal decennia toegepast. Ondanks dat yoga bekend staat om het bereiken van meer ontspanning en innerlijke rust, heeft het ook lange tijd gekampt met een imago probleem. Het zou vooral voor de zweverige en ‘progressieve’ types zijn. Voor mensen die er de tijd en geld over hebben en voor degene die er in geloven dat het werkt. Als het al zodanig zou werken dan dien je dus ook de tijd en discipline op te brengen om het op lange termijn vol te houden en de eventuele voordelen te ervaren.

Wat we de laatste tien jaar hebben gezien, is dat met name steeds meer volwassen mannen, jongeren en ouderen yoga hebben ontdekt. De resultaten van yoga spreken voor zich en dit heeft er stapsgewijs voor gezorgd dat yoga zich heeft ontworsteld aan het toenmalige ietwat negatieve imago. Met reden wordt yoga op sommige scholen aangeboden om rust, harmonie en prestaties van kinderen te bevorderen.

Yoga Nidra, the new kid on the block

Het traditionele beeld dat de meeste mensen van yoga hebben behelst niet het volledige plaatje. Intensieve oefeningen en houdingen waar veel lenigheid voor is vereist maakt dat mensen afhaken of niet zouden willen starten. Deze bekende vorm van yoga in Nederland, Yoga Hatha, is ondanks zijn groeiende populariteit niet voor iedereen weggelegd.

Iets anders is dat bij Yoga Nidra. Deze ‘passieve’ vorm van yoga zoals het ook wel wordt genoemd, is gestoeld op het aanspreken van het onder- en onbewuste. Terwijl je ontspannen ligt worden auditieve boodschappen uitgesproken die het vermogen hebben om heilzame hersengolven te activeren. Deze hersengolven zorgen er op hun beurt voor dat biochemische reacties plaats vinden, zoals het afscheiden van gezonde en rust bevorderende hormonen en neurotransmitters. Tegelijkertijd worden stresshormonen in het bloed zoals cortisol en (nor)adrenaline afgebroken in een verhouding die staat minimaal twaalf uur diepe slaap.

De effecten van Yoga Nidra liegen er niet om. Gezondheidsklachten zoals slaapgebrek, slechte kwaliteit van slaap, spanning en angst, neerslachtigheid, lusteloosheid, innerlijke onrust enzovoorts lijken allemaal met succes bestreden te kunnen worden.

Meervoudige onderzoeken en vragenpanels die de resultaten van Yoga Nidra de laatste jaren onder de loep hebben genomen zijn veelbelovend te noemen. De wetenschappelijke onderbouwing van de resultaten enthousiasmeert steeds meer wetenschappers om verdere (klinische) onderzoeken te organiseren.

Laagdrempelige resultaten; het gemak van uit huis beoefenen

Hoewel we vaak de kennis en de wil hebben om iets werkzaams in ons leven te implementeren, valt of staat het vaak met de uitvoerbaarheid er van. Iets kan nog zo behulpzaam zijn, als het praktisch lastig uit te voeren is betekent dat helaas vaak dat we er mee stoppen. Het grote voordeel van Yoga Nidra, is dat deze yogavorm zich perfect leent om vanuit huis te doen. Het enige wat je nodig hebt is een rustige ruimte en iets om de instructies op af te spelen zoals een telefoon.

Yoga Nidra kan naar behoefte worden toegepast. De meeste mensen doen dit in de avonduren voor het slapen gaan. Andere mensen passen het in stressvolle tijden een keer extra op de dag toe zodat ze net even dat extra stukje rust pakken. Er staat dus geen plafond op hoe vaak het gebruikt kan worden. Verstandig is om naar je eigen lichaam te luisteren en te zien in welke mate dit passend is.