Hoewel yoga de afgelopen decennia goed ingeburgerd is in ons land, lijkt de groei nog niet af te nemen. Dat yoga voor een hoop dingen goed is, valt te verklaren aan de toename van yoga scholen, yoga cursisten en online zoekgedrag.

Steeds meer mensen zoeken hun toevlucht in yoga, als goede tegenhanger van de jachtige maatschappij. Een yoga cursus is voor de meeste mensen een prettige kennismaking met het concept yoga. Yoga is bovendien iets wat je moet ervaren, moet doen. Ook sceptici laten zich vaak positief uit na yoga toch een kans te hebben geven. Yoga leidt tot bezinning, meer innerlijke rust en meer controle over het lichaam. Yoga Nidra in het bijzonder is extra toegesneden op het bereiken van stabiliteit aan de hand van het activeren van het onbewuste. De gezondheidsvoordelen die deze passieve vorm van yoga teweeg brengen spreekt een steeds breder publiek aan.

Onbewuste

Het gros van alle prikkels, informatieverwerking, gedachten en gevoelens gebeuren en lopen via het onbewuste, ook wel onderbewustzijn. Wetenschappers verwachten dat rond de 95% van eerder genoemde onbewust worden verwerkt. Het is een uiterst krachtig mechanisme in het menselijk lichaam en bepaalt voor een groot deel wie je bent. Het onbewuste is, zolang je leeft, 24 uur per dag actief. Het aanspreken ervan, gebeurt de hele dag en nacht door. Het ruiken van een bepaalde geur bijvoorbeeld, kan een herinnering of gevoel opwekken zonder dat je het door hebt. Het triggeren gebeurt razendsnel. Zo kan je humeur in een paar seconden tijd omslaan, zonder dat je hier de controle over hebt.

Zelfherstellend vermogen activeren

Wanneer het onbewuste zodanig kan worden aangesproken dat diepe ontspanning optreedt, kunnen lichamelijke – en daarmee geestelijke – processen herstellen. Yoga Nidra is er op gericht om diepere onbewustzijnslagen de bereiken. Een verbetering en verdieping van de slaap heeft dit tot gevolg. Daarnaast leidt het tot een algemene ontspanning gedurende de dag. Hoe vaker Yoga Nidra wordt toegepast, hoe meer en hoe langer de effecten zullen zijn. Mensen die met regelmaat yoga beoefenen geven aan meer geaard te zijn. Geaard in de zin dat zij zich meer in balans voelen en zich niet meer snel van hun stuk laten brengen.

Samenhang van stressoren en klachten

Bij yoga staat de ademhaling centraal. Een ieder die angst, stress, neerslachtigheid o.i.d. ervaart, heeft of krijgt meestal last van een verkeerde manier van ademhalen. Bij terugkerende stressoren, zoals een veeleisende baan, een ongelukkige thuissituatie of bijvoorbeeld wonen aan een drukke verkeersweg, ervaart iemand ongenoegen en heeft dit zijn weerslag op de ademhaling. Na langdurige blootstelling kan het voorkomen dat de ademhaling verkeerd blijft gaan. Ontspannen lukt vervolgens minder goed, ook al ben je in een prettige omgeving zoals tijdens een vakantie. Het minder goed kunnen ontspannen wordt vaak omschreven als een ‘overdrive’. Een voortdurende mate van onrust en ontevredenheid voelen, snel prikkelbaar en het gevoel minder ‘aanwezig’ te zijn.

Psychische klachten kunnen voortvloeien uit deze overbelasting. Chronische hyperventilatie bijvoorbeeld, een klacht waar veel adolescenten en volwassenen mee kampen, is een vaak automatisch gevolg. Als een kettingreactie kan deze ademhalingsproblematiek leiden tot angstige gevoelens – met name de gegeneraliseerde angststoornis – , neerslachtigheid en zelfs depressiviteit, het ervaren van stress en gejaagdheid. Het is geen geheim dat een groot deel van de bevolking lijdt aan enige mate van stress gerelateerde klachten. Hoe psychische druk bij iemand tot uiting komt, verschilt per persoon. Sommige mensen kunnen jaren, soms decennialang doorlopen met sluimerende klachten. Anderen kunnen veel eerder uitgeschakeld raken en onder andere in een burn-out terecht komen.

Wanneer klachten niet volledig zelf oplossen

Wanneer stressoren uit iemands leven verdwijnen, wil dat niet altijd betekenen dat klachten afnemen of volledig weggaan. Voor een gedeelte zal stress bij de meeste mensen verminderen, wanneer hun leefsituatie verbeterd. Echter een grote groep kan last blijven houden van enige vorm van klachten; prikkelbaarheid, angstigheid, neerslachtigheid.

Een combinatie van aanleg, karakter en omgeving bepalen in welke mate iemand last kan krijgen van dergelijke klachten en kan houden. Hoeveel last iemand nu eenmaal ervaart, wanneer je merkt dat de kwaliteit van leven ondermijnt wordt, is het zaak daar iets aan te doen.

Wat kan yoga betekenen in tijden van stress?

Doordat je je met yoga richt op je ademhaling, wordt het lichaam uiteindelijk in staat gesteld zich te ontspannen. Tijdens, maar ook na een yoga sessie, zal dankzij het ‘anders’ leren ademhalen, ontspanning optreden. Dit komt doordat hormoonklieren anders gereguleerd worden. Je lichaam krijgt meer kans om cortisol en adrenaline af te breken, terwijl onder andere serotonine en GABA (meer) afgegeven worden.

Bij het anders of ‘opnieuw juist’ leren ademhalen geldt de gouden regel: oefening baart kunst. Iets nieuws aanleren, zoals een correcte ademhaling, vereisen nieuwe andere hersenpaden. Iedere keer dat de juiste ademhaling opnieuw wordt toegepast, worden deze hersenpaden dikker en steviger. Dit zorgt ervoor dat dit nieuwe gedrag meer ingesleten wordt en steeds gemakkelijker zal gaan bij meer herhaling. Dit fenomeen wordt neuroplasticiteit genoemd en stelt ons in staat om nieuwe dingen te leren. Hoe vaker je iets doet of gebruikt, hoe meer het verankert en hoe natuurlijker het zal gaan.

Meervoudige aanpak

Naast de ademhaling staat yoga ook bekend om zijn lichaamshoudingen waarbij veel gestrechted wordt. Het aannemen van deze inspannende houdingen vergt energie en focus. Het doel is om in het dagelijks leven de focus beter en makkelijker te bewaren. De houdingen promoten de lenigheid en de kracht van het lichaam. Na het hebben gedaan van de yoga oefeningen ervaren mensen een extra gevoel van ontspanning, veroorzaakt door de vrij gekomen endorfine tijdens de lichaamshoudingen.

Bij het regelmatig doen van yoga zal stress dus meervoudig worden aangepakt en krijgt het herstellend vermogen meer de ruimte. Op langere termijn heeft het doen van yoga een erg gunstige werking op het zenuwstelsel, wat ook de energievoorraad ten goede komt.

Wat doet Yoga Nidra bij stressgerelateerde klachten?

Bij Yoga Nidra worden er geen inspannende lichaamshoudingen aangenomen.
Deze vorm van yoga richt zich op het dieper ontspannen van het lichaam.
Dit gebeurt doordat er middels audio boodschappen het onbewust wordt aangesproken. Je ligt (of zit) in een ontspannen houding en luistert naar de trainer die dankzij suggestieve sturing het onbewuste aanspreekt.

Dit klinkt wellicht wat ongrijpbaar. Onze hersenen zijn nu eenmaal zo ontworpen, om af te dalen in diepere bewustszijnslagen wanneer de juiste snaren worden geraakt. Dit gebeurt onder andere ook, al dan op een ander niveau, tijdens dagdromen, slapen, meditatie en hypnose. Het bereiken van de diepe lagen zorgt voor een krachtige loswrikking van (opgehoopte) stress en tegelijkertijd voor een zeer diepe en comfortabele ontspanning.

Het enige dat bij Yoga Nidra nodig is, is een ruimte waar je ongestoord kunt liggen. De rest gaat eigenlijk geheel vanzelf. Het is een uiterst makkelijke, laagdrempelige en zeer effectieve manier om aan de gezondheid te werken en klachten een halt toe te roepen.