Wat is Yoga Nidra? Ontdek de heilzame werking van deze yogavorm



Yoga Nidra is een één van de vele yogasoorten die sinds enkele decennia in Nederland gepraktiseerd wordt.
Het onderscheidt zich van andere vormen, doordat dit de enige yogavorm is waarbij er geen lichaamshoudingen of oefeningen gedaan worden. Tijdens een sessie wordt er alleen op de rug gelegen en geluisterd naar gesproken instructies.
Het heeft even geduurd voordat Yoga Nidra voet aan de grond kreeg in Nederland. Zoals onder andere de bekende Yoga Hatha variant vanaf de jaren ’60 een groeispurt doormaakte, wilde dat bij Yoga Nidra niet direct lukken.

Nederland was er destijds nog niet klaar voor, net als dat het eerder ook nog niet klaar was voor de meer reguliere yogastromen. Het hippietijdperk van de jaren ’60 zorgde dat yoga versneld geadopteerd werd en landelijk uitgroeide tot iets wat nu gedaan wordt door jong en oud. Yoga Nidra werd vanaf de jaren ’60 niet als losstaande vorm aangeboden, maar vermengd met andere vormen. Pas sinds de jaren ’90 zijn yogastudio’s deze stroming gaan omarmen en wordt deze in zijn volledigheid aangeboden. Nederland loopt in dat opzicht voorop in vergelijking met andere Europese landen.

vrouw yoga nidra yogamat

Slaap van de yogi’s

Letterlijk vertaald betekent het slaap van de yogi’s. De grondleggers uit India wilden binnen de wereld van de yoga een aparte stroom ontwikkelen waarbij het accent ligt op deep mind relaxation – diepe ontspanning. Tijdens een sessie wordt er niet geslapen, maar blijf je alert. Echter, dankzij de zorgvuldige instructies, raakt je bewustzijn in een toestand die tussen slapen en waken in zit.  Yoga Nidra wordt ook wel een droomloze slaap genoemd, maar is het dus niet. Hoewel alle vormen van yoga ingericht zijn op het bereiken van balans, ontspanning en vereniging, kenmerkt Yoga Nidra zich door dit te bereiken via audioboodschappen. In plaats van het lichaam in houdingen te ‘forceren’, wordt er optimaal gebruik gemaakt van het onderbewustzijn. Deze invalshoek maakt dat er een ontspanning op kan treden die dieper gaat dan bij alle overige vormen van yoga. Door alleen stil te liggen en actief te luisteren worden er lichamelijke processen in gang gezet, die bewust niet aan te sturen zijn.


Werking van Yoga Nidra; Onderbewustzijn

Zoals bij de andere vormen van yoga, wordt er gestart met de aandacht te vestigen op de ademhaling. Door bewust de ademhaling te volgen en te sturen, treden er chemische reacties op die invloed uitoefenen op het autonome zenuwstelsel. Als gevolg hier op, worden bloeddruk en hartslag beïnvloed en beginnen hormoonklieren pijnstillende hormonen af te geven.
De ademhaling is van essentieel belang bij Yoga Nidra om die eerste fase van ontspanning te bereiken en het lichaam voor te bereiden op de diepere lagen. De instructies nemen je als het ware aan de hand, op een soort reis die er voor zorgt dat je onderbewustzijn aangesproken wordt.
Het onderbewustzijn is een uiterst krachtig mechanisme, en naar schatting worden gedachten, gevoelens, leerprocessen en berekeningen voor 95% via het onderbewustzijn uitgevoerd. Het is snel, onmerkbaar, zeer effectief en helpt ons te overleven. Er kan geen invloed op worden uitgeoefend, dat wil zeggen, we kunnen het niet bewust aansturen.


man ademhaling yoga nidra



Tijdens een sessie wordt het onderbewustzijn geïnstrueerd. De gesproken instructies hebben het vermogen je af te laten dalen naar diepere bewustzijnslagen. Op hersenscans is zichtbaar dat tijdens sessies bepaalde hersenfrequenties actief beginnen te worden, namelijk de delta- en thèta golven, die zich alleen laten zien bij diepe trance, of wanneer je bijna in slaap valt. Deze staat van bewustzijn kan soms al in enkele minuten worden bereikt. Wanneer de hersengolven hun werk beginnen te doen, treedt er een uiterst diepe ontspanning op.

Gedurende het proces worden stresshormonen in het bloed afgebroken. Dit gebeurt ook tijdens de slaap, maar bij Yoga Nidra gebeurt dit in een hoger tempo. Tegelijkertijd beginnen hormoonklieren helende hormonen af te scheiden die ontspanning in de hand werken, maar ook betrokken zijn bij het ervaren van geluk, pijnstilling en wondgenezing.

Het ondergaan van een Yoga Nidra sessie kan omschreven worden als een grote reinigingsbeurt. Lichaam en geest worden vanuit de diepst mogelijke laag aangespoord om zichzelf te herstellen en goed te voelen. Beoefenaars omschrijven dat ze zich tijdens als ook lang na een sessie, uitgerust en verkwikt, maar ook een stuk steviger en zekerder voelen. Het klopt dat Yoga Nidra enige tijd zijn werk blijft doen na afloop. Dit komt doordat de afgegeven hormonen nog uren in het bloed blijven circuleren. Bovendien is het zo, dat wanneer Yoga Nidra met regelmaat wordt toegepast, de heilzame werking langer aan blijft houden. Gewenning treedt niet op, maar het lichaam wordt juist sterker gemaakt doordat stress meer gereduceerd wordt en gezonde hormonen vaker afgescheiden worden. De positieve uitwerking van Yoga Nidra is ook meetbaar via ons zenuwstelsel. Neurotransmitters – de signaalstoffen tussen zenuwcellen – worden beïnvloed en gaan zich ‘gezonder’ gedragen. Zo wordt onder andere de stof serotonine meer overgedragen tussen zenuwcellen, hetgeen een antidepressieve werking heeft.


Gezondheidsvoordelen

De diepe en heilzame werking van Yoga Nidra werkt langdurig en op meerdere niveaus. Het zenuwstelsel, bloedvatenstelsel en hormonale stelsel beginnen allemaal te reageren door de ontspanning die via het onderbewustzijn wordt bereikt. Als gevolg gaan ook onze organen zich ontspannen en gezonder gedragen.
Deze kettingreactie maakt dat een hoop (chronische) klachten verminderen maar ook verdwijnen.
Stress en hoge bloeddruk zijn vaak dé veroorzakers van een hoop chronische aandoeningen en ziekten.
Wanneer stress gereduceerd kan worden, kunnen klachten als een domino effect verdreven worden.
Yoga Nidra dankt zijn reputatie aan de krachtige wijze hoe het klachten laat verdwijnen, maar de gezondheid ook naar een hoger niveau doet tillen.

De volgende klachten kunnen worden verminderd en bestreden:

vrouw stress
  • Slaapproblemen; in- en doorslapen
  • Nervositeit en gespannenheid
  • Hartkloppingen
  • Angst: sluimerend en acuut (paniek)
  • Aandachts- en concentratieproblemen
  • Rusteloze benen (restless legs syndrome)
  • Neerslachtigheid en depressiviteit
  • Afgevlakt voelen
  • Gebrek aan energie en energieverdeling
  • Burnout
  • Hyperventilatie
  • Hoofdpijn en migraine
  • Verlaging van libido
  • Verkramping van spieren
  • Pijn in gewrichten




Voordelen Yoga Nidra

Doordat Yoga Nidra geen (ingewikkelde) lichaamshoudingen kent, is het een zeer laagdrempelige manier om aan de gezondheid te werken. Mensen zonder enige yoga-ervaring kunnen direct de vruchten plukken van deze krachtige en eenvoudige manier van yoga. Ouderen of de minder lenigen onder ons, staat niks in de weg om Yoga Nidra te beoefenen. Doordat er bij Yoga Nidra uitsluitend gelegen en geluisterd hoeft te worden, is een ander voordeel dat dit perfect vanuit huis gedaan kan worden. Bij de overige yogavormen komen namelijk lichaamshoudingen aan bod en dit vraagt om enige mate van supervisie, wat het minder geschikt maakt om thuis te doen.



Ontdek Yoga Nidra vanuit huis

Het thuis aan yoga doen stelt je in staat om in dit in de comfort van je eigen omgeving uit te voeren wanneer het uitkomt. Daarnaast heb je ook de controle over hoe vaak Yoga Nidra wordt toegepast, iets wat per persoon veel uit kan maken wat betreft de effectiviteit er van. Yoga Nidra kan naar behoefte worden gedaan. Na een aantal sessies te hebben gehad, voel je aan hoe vaak het nodig is om te doen. Wil je meer informatie of wil je de vele gezondheidsvoordelen van Yoga Nidra vanuit huis ervaren?