Yoga oefeyoningen voor stress

Eén van de meest hinderlijke dingen die mensen in het leven kunnen ervaren, is het hebben van stress.  Het onder spanning staan van het lichaam is een (zeer) onaangename manier van leven en kan schadelijke gevolgen voor de gezondheid hebben. Stress komt natuurlijk in vormen en gradaties voor en stress is niet per definitie slecht. Zo hebben we stress nodig om wakker te worden, alert te zijn of snel en adequaat te reageren als de situatie daarom vraagt.

Wanneer we naar verhouding teveel stress ervaren dan dat ons eigen lichaam in staat is om te reguleren, kan stress chronisch worden. Een negatieve spiraal waarbij uitputting van de bijnierschors vaak optreedt. Yoga is een steeds grotere speler wanneer het aankomt op terugdringen van stress. Steeds meer mensen vinden hun weg naar yoga, omdat ze weten wat het met stress en de algehele gezondheid  doet.

Effecten van stress

“The Ultimate Cause of Illness and Disease is Stress”, S. Freshwater, PhD.

Veel mensen hebben geen idee dat stress, in bijna alle gevallen, de veroorzaker is van ontstekingen, aandoeningen en ziekten. De ontwikkeling van kankercellen, aderverkalking en degeneratie van de hersenen kunnen veroorzaakt, of al dan niet gestimuleerd worden, door stress.

Stress zet spanning op het zenuwstelsel en deze (langdurige) spanning kan een hoop processen doen ontregelen. Zo wordt het endocriene stelsel (hormoonstelsel) anders geprikkeld en reageert het door het slaap- en waakritme in de war te gooien. Wanneer bijnieruitputting optreedt worden er als gevolg vaak nog meer stresshormonen afgegeven in het bloed.

De bloeddruk neemt dankzij stress toe waardoor het bloedvatenstelsel onder meer druk staat. De gladde binnenkant van de aderen verliezen sneller hun veerkracht en verouderen hierdoor sneller. Cholesterol wordt makkelijker afzet in de nauwer gezette aderen waardoor dichtslibben en bloedproppen uiteindelijk kunnen optreden.
De spijsverteringsorganen worden bij stress op een lager pitje gezet, omdat het lichaam in een staat van alertheid verkeert en ieder moment denkt snel te moeten handelen. De normale werking van de spijsverteringsorganen kan hierdoor veranderen met aandoeningen als ontlastingsproblemen of het prikkelbare darm syndroom tot gevolg. Ook de toe- of afname in gewicht zijn gevolgen van niet juist werkende spijsverteringsorganen.

Langdurige stress maakt je ‘dommer’, omdat je minder rust en helderheid ervaart, maar ook omdat de grijze stof in hersenen wordt aangetast en sneller slinkt. Dit gebeurt in de prefrontale cortex waar emoties en besluiten genomen worden. Afname van de grijze stof (grijze massa) kan als gevolg hebben dat beslissingen minder makkelijk kunnen worden gemaakt. Daarnaast kunnen angsten en neerslachtige gevoelens vaker optreden omdat de zenuwoverdracht tussen hersencellen o.a. minder van de neurotransmitter serotonine meebrengt.

Klachten en symptomen

Wat de stressor in iemands leven ook is, bij langdurige belasting dient er aan de bel getrokken te worden. Dit is niet altijd even makkelijk. Wanneer mensen in een stressvolle baan zitten, wordt niet snel de vinger op de zere plek gelegd. Het wordt dus niet snel erkent of herkent omdat het bijvoorbeeld ‘normaal’ is om je zo te voelen in je baan. Of dat het ‘normaal’ of gewoonte is, om in een relatie te zitten die niet gelijkwaardig loopt.

Stress uit zich wat dat betreft snel via fysiologische kenmerken of via aandoeningen op de langere termijn.

De volgende klachten zijn een direct of indirect gevolg van chronische stress:

• Verhoogde bloeddruk
• Hartkloppingen
• Ademhalingsproblemen
• Nervositeit
• Angsten
• Depressiviteit
• Gebrek aan energie
• Slaapproblemen
• Verslechtering huid, haar en nagels
• Toe- of afname in gewicht
• Niet juist werkende schildklier
• Moeite helder denken
• Overbelast voelen
• Burn-out
• Rusteloze benen
• Spijsverteringsproblemen
• Prikkelbare darm syndroom
• Seksuele stoornissen
  
  
  
  

Wat te doen bij stress?

Eén van de eerste adviezen bij stress is er achter komen welke factor de stress veroorzaakt (stressor). Soms kan dit een duidelijk aanwijsbaar iets zijn, en het elimineren van die factor kan dan genoeg zijn om weer in balans te komen. Het is lang niet bij iedereen even duidelijk waarom stress optreedt. Zo kan bijvoorbeeld aanleg zorgen voor het sneller ervaren van stress, zonder dat er een duidelijke aanleiding voor nodig is.

Wanneer stress je leven (blijft) beheersen is het zaak om meer structuur aan te brengen.
Vaste tijdstippen voor het opstaan en naar bed gaan. Dag invulling aan de hand van werk en of hobby.
Routine is voor de hersenen namelijk erg belangrijk en helpt bovendien de slaapcyclus te bevorderen.

Consumptie van eten en drinken is van invloed op stressniveaus. Cafeïne-houdende dranken, alcohol, producten rijk aan suiker en verzadigd vet en overige ‘processed foods’ dienen zo veel mogelijk vermeden te worden.

Daarentegen wordt aangeraden zoveel mogelijk natuurlijk producten te nuttigen. Groene groenten en veel fruitsoorten leveren een breed palet aan mineralen en vitamines die hun werking hebben bij de regulering van hormonen en neurotransmitters. Het drinken van veel water is ook van belang. Verder is zoveel mogelijk buitenlucht, zonlicht én lichaamsbeweging van groot belang bij het terugdringen van stress.

Yoga oefeningen voor stress

Bovenstaande adviezen vormen de basis bij het binnen de perken houden van stress. Ook ter voorkoming zijn structuur, voeding, buitenlucht en lichaamsbeweging van essentiële waarde.

Wanneer stress diep zit of al jarenlang op de voorgrond treedt, is bovenstaande niet altijd afdoende.
Zo zijn er mensen die jaren lang bewust eten en sporten maar nog steeds veel last blijven houden van stress. Een volgende stap zou een consult bij de huisarts zijn, maar het traject waar je vervolgens in komt is lang niet voor iedereen bevredigend. Mensen gaan daarom op zoek naar alternatieven en komen steeds vaker bij yoga uit.

Yoga heeft een bewezen heilzame werking en pakt stress op hormonaal niveau aan.
Alle vormen van yoga doen hun werk bij het terugdringen van stress. Sommige vormen zijn echter meer ingericht op het bereiken van diepe ontspanning. Restorative Yoga, Yin Yoga en in het bijzonder Yoga Nidra, doen snel en effectief hun werk bij stress. Voor meer informatie over deze drie, hun onderlinge verschillen en bijbehorende oefeningen, wordt ingegaan op Yoga oefeningen om te ontspannen.

Yoga Nidra, de winnaar bij het terugdringen van stress

Ondanks dat overige yogavormen uitstekend geschikt zijn, is Yoga Nidra de grote winnaar om een belangrijke reden. Bij Yoga Nidra worden namelijk instructies ingezet om toegang te krijgen tot het onderbewustzijn. Het is een volledig passieve uitvoering waarbij geen lichaamshoudingen plaatsvinden.

Door uitsluitend op de rug te liggen en de instructies aan te horen, wordt het onderbewustzijn aan het werk gezet. De hersenen beginnen dankzij dit proces te mediteren en zetten een aaneenschakeling van acties in gang. Stresshormonen worden in een snel tempo geneutraliseerd en hormoonklieren beginnen stoffen af te scheiden die bevorderend zijn voor ontspanning, lichamelijk herstel, pijnbestrijding en je goed en gelukkig voelen.

Een sessie Yoga Nidra staat ongeveer gelijk een vier uur diepe slaap. Het is een krachtige methode om jezelf een reinigingsbeurt te geven die op meerdere vlakken zijn uitwerking heeft. Zo zullen niet alleen ontspanning, helderheid en energie in het dagelijks leven toenemen, ook kunnen allerlei klachten die samenhangen met stress worden verminderd. Dankzij Yoga Nidra kunnen stressniveaus namelijk tot een gezond peil worden teruggebracht. Bij regelmatige toepassing zullen stress-gerelateerde klachten als gevolg hun ‘voeding’ verliezen en zodoende verminderen of zelfs verdwijnen.

Een groot voordeel, is dat Yoga Nidra volledig veilig thuis toe te passen is. Het ontbreken van de lichaamshoudingen en het inzetten van het onderbewuste, maken dat het zelfstandig kan worden gedaan.