Helpt yoga tegen stress
Helpt yoga tegen stress?
Steeds meer mensen vragen zich af of yoga kan helpen tegen stress. Dit verklaart onder andere waarom yogastudio’s steeds betere zaken doen. Is stress een groeiend modewoord geworden of is dit een serieuze aandoening in ons dagelijks bestaan? Stress is duidelijk veel meer aanwezig in onze manier van leven dan een aantal decennia geleden. Dit heeft er mede mee te maken dat stress anno nu meer serieus wordt genomen, meer de aandacht krijgt en dus meer herkend wordt.
Ervaren we nu dus meer stress dan een halve eeuw geleden of lijkt dit maar zo? Het antwoord is ja, we ervaren tegenwoordig meer prikkels, meer impulsen en meer triggers dan ooit tevoren.
Met name digitale media – internet, social media – hebben een grote plek in ons dagelijks leven verovert, iets wat niet meer zal afnemen. De banen die we tegenwoordig vervullen verlangen meer geestelijke inspanning dan vroeger en de maatschappelijke druk is enorm toegenomen.
Je ‘moet’ tegenwoordig aan een steeds meer eisende standaard voldoen en dit is sinds de opmars van social media alleen nog maar gegroeid. Wanneer je last van stress hebt of denkt te hebben, is het zeer aan te raden om hier bewust bij stil te staan. Stress wordt namelijk als de grootste sluipmoordenaar gezien die de gezondheid chronisch maar ook acuut kan ondermijnen. Allerlei (chronische) ziekten, maar ook huid- en haaraandoeningen, ademhalingsproblemen enzovoorts, zijn in de meeste gevallen een gevolg van stress. Bij mensen die van hun stress afkomen, verdwijnen ook een hele hoop van dit soort symptomen.
Wat is stress en hoe werkt het?
Stress kan beschreven worden als een opgejaagd en gespannen gevoel. Wanneer ons bewustzijn registreert dat we in tijdnood zitten, dat we in gevaar zijn of onvrede ervaren, reageert ons lichaam hierop met de stress-response.De stress-response is een complexe en zeer krachtige reactie in ons lichaam. Dit start in een hormoonklier in de hersenen (hypothalamus) welke zowel de hypofyse (hersenklier) en de bijnieren (hormoonklier) activeert. De bijnieren zijn kleine orgaantjes bovenop de nieren en beginnen stresshormonen zoals adrenaline en cortisol af te scheiden wanneer ze geactiveerd worden. Merkbare aspecten van deze reactie zijn een verhoogde hartslag, snellere en hogere ademhaling, een alert en gespannen / nerveus gevoel.
Waar dient stress voor?
Stress stelt ons in staat te overleven en snel te reageren wanneer we in een bedreigde situatie verkeren. Het is een krachtig en belangrijk mechanisme dat je helpt om gevaar uit de weg te gaan of tot een oplossing te komen. Wanneer er een auto hard op je afrijdt zorgt dit er voor dat je razendsnel handelt en bijvoorbeeld opzij springt. Of wanneer je een presentatie staat te houden, zorgt dit dat je zo goed mogelijk de juiste woorden kunt vinden om je verhaal goed en overtuigend neer te zetten.
Wat doet stress met lichaam en geest?
Stress is niet per definitie iets slechts. Zoals hierboven beschreven helpt stress om te overleven in gevaarlijke situaties. Het is een alarmsysteem dat je helpt om adequate beslissingen te maken wanneer dat nodig is. Maar wat nu als dit alarmsysteem te goed werkt? Wat als het te strak staat afgesteld en het voortdurend stresshormonen ‘vuurt’? Wanneer we onder voortdurende spanning staan, ervaren we constant een niet-comfortabel en niet-ontspannen gevoel. Als dit gebeurt heb je dus ook aaneen lopend hoge gehaltes aan stresshormonen in je bloed zitten die hun werk doen.
Naast de spanning, ervaren mensen ook moeheid, prikkelbaarheid en een vertroebeld denkvermogen.
De bijnieren kunnen niet eeuwig adrenaline en cortisol blijven afscheiden. Maar als ze wel met regelmaat het signaal van de hersenen krijgen dit te doen, raken ze uiteindelijk uitgeput. Bijnieruitputting is in Nederland, maar ook in veel andere landen een veelvoorkomend verschijnsel geworden. Bijnieruitputting treedt op wanneer we spreken van chronische stress. Bij chronische stress hebben de hormoonklieren het vermogen verloren om zich normaal te reguleren, met als gevolg een teveel aan stresshormonen en een voortdurend gevoel van spanning.
Langetermijn effecten van stress
Chronische stress heeft op termijn desastreuze effecten op het lichaam. Bij een voortdurend overschot aan stresshormonen, treden er constant kettingreacties op.
- Zo verwerkt het zenuwstelsel een overschot aan elektrische impulsen en veroudert op deze manier sneller.
- De hartslag is gemiddeld te hoog wat onder andere niet goed is voor de spijsvertering en de stoelgang.
- De bloedvaten staan continu onder een te hoge druk. Hierdoor verliezen de wanden van de bloedvaten aan stevigheid en worden vatbaarder voor scheurtjes.
- De ademhaling is gemiddeld te snel en oppervlakkig waardoor er teveel zuurstof in het bloed zit, iets wat onder andere hormoonspiegels ontregelt.
- Een gevolg is een veel grotere kans op het vormen van kankercellen.
- Een ander gevolg is een veel grotere kans op het ontwikkelen van diabetes.
Versnelde veroudering en ouderdomsklachten
Chronische stress is als het ware een constante aanslag op het lichaam en zorgt er dus voor dat het lichaam veel sneller veroudert. Het lichaam reageert hier onder andere op met aandoeningen zoals huidproblemen (slechtere doorbloeding, snellere rimpelvorming, eczeem, psoriasis) en haarproblemen zoals doffer en droger haar, versnelde haaruitval en sneller grijs wordend haar.
Wanneer chronische stress niet een halt wordt toegeroepen blijft de versnelde veroudering door zetten en zal iemand, uiteindelijk, vroegtijdiger komen te overlijden. Hetzij door problemen met het darmstelsel, een verzwakt hart, verzwakte longen of door symptomen zoals kanker.
Hoe doorbreek je stress?
Van chronische stress is een stuk lastiger af te komen dan stressvolle periodes die tijdelijk aanhouden. Bij acute stressmomenten of stressvolle periodes (overlijden van een dierbare, gespannen periode op het werk) herstelt de hormoonbalans zich vanzelf wanneer de periode voorbij trekt. Hierdoor krijg je uiteindelijk weer het vermogen te ontspannen en je goed te voelen. Een dagje naar de sauna of bijvoorbeeld lichaamsbeweging kunnen goed helpen wanneer er sprake is van een afgebakende stressperiode.
Wanneer je lijdt aan chronische stress, herstelt de hormoonbalans zich niet automatisch wanneer een spannende periode voorbij is. Ook tijdens bijvoorbeeld vakanties blijven de stresshormoonklieren actief en blijft het gespannen gevoel min of meer aanwezig. Hoewel ontspannende activiteiten zoals sport, vakantie of een massage ook zeker belangrijk en nuttig zijn voor mensen die lijden aan chronische stress, blijkt dat dit vaak niet de vicieuze cirkel doorbreekt. De hormoonklieren blijven het signaal van de hersenen ontvangen, in tijden van rust en nog meer in tijden van stress.
Wat is er voor nodig om van langdurige stress af te komen?
Bij langdurige of chronische stress, gaat het er om dat de hormoonklieren ‘ge-reset’ worden en zich weer normaal gaan reguleren. Mensen bij wie dit speelt weten hoe lastig het is om dit voor elkaar te krijgen. Een onverklaarbaar angstig of gespannen gevoel kan mensen hun leven lang in bedwang houden. Een trauma is een goed voorbeeld van de levenslange last die het kan veroorzaken. Een spannende of traumatische periode kan allang achter de rug zijn, maar het gevoel blijft maar aanhouden.
Er zijn tegenwoordig medicijnen op de markt en bij de huisarts beschikbaar die helpen om hormoonklieren weer in balans te brengen. Deze vorm van medicatie staan beschreven als werkzaam, al is de chemische samenstelling niet zonder bijwerkingen. Een uiterst werkzaam en onbelicht alternatief voor het aanpakken van langdurige stress, is het ondergaan van Yoga Nidra.
Stress en yoga
Yoga Nidra is een vorm van ‘passieve’ meditatie waarbij de hersenen door middel van instructies geactiveerd worden en diepere bewustzijnslagen worden bereikt. Tijdens dit proces worden bepaalde hersengolven (Delta- en thètagolven) actief met als gevolg dat hormoonklieren heilzame en gezonde hormonen gaan produceren. Dit brengt een omgekeerde kettingreactie op gang. Stresshormonen worden afgebroken en zogenaamde gelukshormonen (oxycotine, endorfine, dopamine) worden opgebouwd tijdens iedere Yoga Nidra sessie. Wanneer dit vaak genoeg wordt herhaald, zullen de (stress)hormoonklieren zich niet alleen herstellen, maar zal je je ook steeds meer ontspannen en energieker gaan voelen.
Chronische stress een halt toeroepen met Yoga Nidra
Het doen aan Yoga Nidra zorgt voor een cumulatief effect, wat inhoudt dat er meer resultaten behaald worden naar mate het vaker wordt gedaan. Het voordeel van Yoga Nidra, is dat dit via een online cursus vanuit huis gedaan kan worden. Yogahoudingen komen hierbij niet aan bod. Je hoeft alleen maar ontspannen te liggen en de yoga instructies tot je te laten komen. De rest gaat vanzelf en de resultaten zijn zeer aanmoedigend te noemen.
Er zijn al meer dan tweeduizend cursisten in Nederland alleen, die zeer veel succes hebben geboekt bij het ondergaan van Yoga Nidra vanuit huis en zo afkwamen van hun stress klachten.