Yoga oefeningen tegen angst

Heb je last van angst? Zijn er duidelijke factoren of situaties die de angst veroorzaken? Of is er geen aanwijsbaar iets en heb je hier in het dagelijks leven algemeen last van?

Angst is de meest primaire emotie die we als mens ervaren. Het is een mechanisme dat ons helpt overleven en zit verankerd in ons oude reptielenbrein. De primitieve eerste mens beschikte over hetzelfde type angstmechanisme als de moderne mens en deze verschilt niet tot nauwelijks van dieren. Dankzij angst kunnen mensen en dieren overleven door zich vroegtijdig te beschermen.

In de moderne relatief veilige maatschappij waarin we tegenwoordig leven, hebben we uiteraard nauwelijks te maken met levensbedreigende situaties. Onderzoek wijst echter uit, dat we tegenwoordig meer angst zijn gaan ervaren dan 50 jaar geleden. Met als hoogst waarschijnlijk belangrijkste reden, de toename van druk. De eisen wat betreft carrière, sociale contacten, liefdesrelaties, goed voor de dag komen enzovoorts, zijn toegenomen en brengen druk met zich mee. Een stijgende lijn in mensen die gediagnosticeerd worden met depressie en het aantal zelfmoordcijfers zijn trieste gevolgen van de eisen die we elkaar en onszelf steeds meer opleggen. Dit werkt logischerwijs ook angst in de hand. Mensen zijn naast depressiever ook angstiger geworden, een combinatie die vaak gezien wordt.

Wat de oorzaak van angst ook is, zolang je doorhebt dat de angst je meer belemmert dan oplevert, spreken we van disproportionele angst die niet meer bijdraagt, maar de gezondheid juist ondermijnt.
Angst kan chronisch worden, zoals veel gezien wordt bij mensen met de diagnose ‘gegeneraliseerde angst stoornis’. Een buitengewoon lastig en vervelend verschijnsel, omdat angst dan nagenoeg altijd aanwezig is en een soort van normaal wordt. Hoe langer mensen met chronische angst doorlopen, hoe minder makkelijk zij zich los weten te breken.

Wat is angst?

Kort gezegd is angst een instinctieve reactie op een bedreigende situatie. Er vindt een stressresponse in het lichaam plaats, aangestuurd door de stresshormonen adrenaline, noradrenaline en cortisol. Deze hormonen hebben de functie je snel en adequaat te laten reageren als de situatie daar om vraagt, bijvoorbeeld in het verkeer. Is de bedreigende situatie achter de rug, dan horen de hormoonklieren zich weer normaal te reguleren. Bij chronische angst zijn de hormoonklieren als het ware op hol geslagen en blijven de hersenen angstige situaties registreren, ook al is dat rationeel gezien niet zo of veel minder.

Angst is biologisch gezien de oudste emotie, voortkomend uit onze oudste hersendelen, en is door de eeuwen van evolutie heen onveranderd gebleven. Angst (en stress) is over het algemeen een erg belangrijk en gezond iets om te ervaren. Zonder angst worden we te onvoorzichtig en zelfs roekeloos, waardoor de kans op vroegtijdige dood erg groot is. Daarentegen is het hebben van teveel angst slopend voor het lichaam. Mensen die zelf aanvoelen dat ze teveel of ‘onterechte’ angst ervaren, dienen de balans weer te herstellen.

Remedies tegen angst

Er is veel bekend wanneer het aankomt op de neurale- en hormonale routes van angst. Op die inzichten zijn er vanuit de wetenschap en de farmaceutische industrie veel middelen ontwikkeld die angst helpen tegen te gaan. Kritiekpunt bij nagenoeg al deze middelen echter, is dat ze de symptomen doen verminderen. De oorzaak blijft vaak onbehandeld of onbekend, waardoor de kans op herhaling groot blijft.

In het reguliere circuit is naast medicatie, psychotherapie – al dan niet gecombineerd met EMDR – de belangrijkste interventie bij angstklachten.

Daarnaast zijn er alternatieve behandelingen in Nederland beschikbaar. Uiteenlopend van homeopathie en hypnosetherapie tot yoga en accupunctuur.
Afhankelijk van iemands persoon en diens klachten, is het vaak een lange zoektocht totdat iets aanslaat, zowel regulier als alternatief.

In dit artikel wordt yoga besproken als een mogelijk effectief middel bij angstklachten. Acute, maar zelfs ook chronische angstklachten, kunnen bij yoga uitkomst worden geboden.

Yoga oefeningen tegen angst

De kans dat gevorderden in de yoga over het algemeen minder angst ervaren is vrij groot. Dit blijkt niet alleen uit internationale studies, maar ook uit de vele persoonlijke ervaringen en reviews. Yoga doet namelijk iets op neuraal niveau en dit draagt in het dagelijks leven bij aan meer balans en rust.

Yoga is met reden wereldwijd een zeer veel beoefende activiteit, die mensen lichamelijk maar vooral ook geestelijk helpt. Alleen al in Nederland zijn de aantallen yogascholen, studio’s en beoefenaars door de decennia heen verveelvoudigd.

Doordat er vele varianten in de yoga zijn en er dikwijls complexe oefeningen gedaan worden, schrikt dit een grote groep potentiële beoefenaars af. Uiteraard is dit een jammer gegeven maar nog meer, omdat het hier niet altijd op aankomt. Wat angst betreft, zijn er yoga oefeningen die weinig tot geen lichaamshoudingen en lenigheid vereisen. Bovendien bestaat er yoga die volledig vrij is van lichaamshoudingen en stress en angst effectief weet aan te pakken.

Het reguleren van angst begint met de ademhaling. Simpel, maar doeltreffend, is het aanmeten van een bepaalde ademhaling in sommige gevallen al genoeg om angst het hoofd te bieden. Dankzij de ademhalingstechnieken die in alle yoga stromingen verweven zijn, wordt dit dus structureel geoefend.

Ademhalingsoefening bij het reguleren van angst

De ademhalingsoefening is ontworpen voor het ervaren van rust en daarmee het verminderen van angst. Volg de instructies en de ‘ademhalingsvisual’ in de video. Pas dit dagelijks een of tweemaal toe om het zenuwstelsel te instrueren dat het kan ontspannen.

Ademhalingsoefening bij stress en acute angst

Een vergelijkbare ademhalingsoefening is ontwikkeld met als hoofddoel het afbreken van stresshormonen. De snelheid van de oefening ligt net iets anders dan de voorgaande oefening. Deze methode kan goed ingezet worden bij acute stresssituaties en helpt op de lange duur ook bij het verminderen van angst. Pas deze oefening een- of tweemaal daags toe, of wanneer de behoefte daar om vraagt.

Yoga Nidra; Passieve actie tegen angst

Eén van de grondbeginselen in de yoga, de ademhaling, is soms al afdoende om minder angst te ervaren. Een andere pilaar in de yoga die diepe effecten voor de gezondheid teweeg brengt, is meditatie. Meditatie komt in nagenoeg alle yoga stromingen terug, hetzij in meer of mindere mate en in verschillende vormen.

Yoga Nidra is een stroming die ontwikkeld is met de insteek een zo diep mogelijke ontspanning te ervaren. Dit gebeurt aan de hand van instructies voor de (bewuste) ademhaling, maar en vooral door middel van meditatie.

Bij Yoga Nidra wordt er tijdens sessies uitsluitend op de rug gelegen en geluisterd. De instructies die worden afgegeven bereiken het onderbewustzijn en triggeren de hersenen om bepaalde hersenfrequenties te produceren; delta- en thèta hersengolven.
Deze frequenties tonen zich normaal alleen bij trance, diepe slaap, hyperfocus en meditatie.
De hersenen beginnen dus ongemerkt te mediteren en brengen een diepe fysieke en mentale ontspanning op gang.

Daarnaast worden er biochemische processen in gang gezet. Stresshormonen worden in een snel tempo afgebroken en hormoonklieren beginnen heilzame hormonen af te scheiden; dopamine, endorfine, oxytocine, GABA, serotonine. Deze stofjes doen veel goede dingen in het lichaam en zijn o.a. verantwoordelijk voor de bevordering van ontspanning, het ervaren van geluk en veiligheid, het bestrijden van pijn en het bevorderen van lichamelijk herstel.

Het voelen van angst, wordt dankzij een Yoga Nidra diepgaand maar ook structureel aangepakt. De balans van hormonen en neurotransmitters wordt hersteld en het zenuwstelsel wordt ontlast.
Door met regelmaat Yoga Nidra toe te passen zullen sluimerende en meer diepgewortelde angsten steeds meer aan kracht verliezen en uiteindelijk verdwijnen.

Meerdere onderzoeken zijn er te vinden die de werking van Yoga Nidra aantonen. De uitgebreide studie van Kumar (2007) illustreert de resultaten van Yoga Nidra m.b.t. de ervaring van angsten helder en pragmatisch.

Een voordeel van Yoga Nidra is dat het zowel in een studio als volledig thuis kan worden gedaan. Het ontbreken van de lichaamshoudingen maakt Yoga Nidra een veilige variant die zelfstandig uitgevoerd kan worden.

Via onderstaande link wordt er meer informatoe verschaft over een doeltreffende online Yoga Nidra cursus.