Het verminderen van stress lijkt tegenwoordig een obsessie voor een hoop mensen. Dagelijks wordt er over stress gepraat en het aantal remedies zijn de afgelopen jaren verveelvoudigd om tegemoet te komen aan de vraag. Om die reden keren mensen zich ook steeds vaker tot yoga om stress te verminderen. Ervaren yoga beoefenaars weten wat de effecten zijn op het stress- en daarmee ontspanningsniveau. Voor degene die last van stress hebben maar geen ervaring in de yoga, kan het gaan naar een yogastudio een brug te ver zijn. Vanwege met name gebrek aan tijd laten mensen yoga als optie om stress aan te pakken vaak schieten. Een gemiste kans, omdat yoga structureel kan helpen in het reguleren van stress.

Hebben we tegenwoordig meer last van stress dan vroeger?

Het korte antwoord is ‘ja’. Ondanks dat stress van alle tijden is, staan we tegenwoordig dankzij de globalisering aan veel meer prikkels bloot. Traditionele en sociale media bereiken ons vaak en overal. De mogelijkheden die we anno nu hebben met betrekking tot werken, reizen, wonen, relaties en informatievoorziening,  heeft een bepaalde druk met zich meegenomen. We wensen meer en stellen hogere eisen aan de vele keuzes die we in al die opzichten hebben. De zogenoemde keuzestress is een gevolg van de toegenomen welvaart en de globalisering.

Stress, hoe het werkt

Ons lichaam maakt gedurende de dag in verschillende mate stresshormonen aan. Bij een schrikreactie bijvoorbeeld worden adrenaline en noradrenaline afgescheiden in het bloed via de bijnierschors. Deze hormonen maken ons alert en stellen ons lichaam is een (gespannen) staat van paraatheid, zodat we snel kunnen handelen naar de situatie op dat moment. Een verhoogde hartslag, snellere ademhaling, versnelde zenuwoverdracht en meer bloedtransport naar de spieren, zorgen er voor dat we snel en adequaat kunnen reageren.
Vervolgens wordt het stresshormoon cortisol afgegeven dat een meer lange termijn functie heeft. Cortisol zorgt er onder meer voor dat glucose wordt vrijgemaakt om de spieren van extra energie te voorzien. Wanneer een stressvolle situatie voorbij is zakken adrenaline en noradrenaline snel weg, terwijl cortisol nog uren zijn werk kan blijven doen.
Cortisol voorziet bovendien in het reguleren van ons slaap- en waakritme. Zo zorgt het er voor dat we bij het wakker worden veel cortisol aanmaken om ons zo snel mogelijk uit de slaap te krijgen. Stresshormonen zijn ontzettend belangrijk voor onze gezondheid, omdat ze ons helpen overleven en gepast te acteren.

Teveel stress

Wanneer de stresshormonen normaal gereguleerd worden kunnen we als mens een hoop aan. Een goede nachtrust is essentieel bij en hoofdverantwoordelijk voor de afbraak van stresshormonen. Zodra er slaapproblemen optreden en we uren slaap mislopen, blijven er meer stresshormonen circuleren in het bloed. Tijdens de dag na zo´n slechte nacht, worden de stressniveaus hierdoor nog eens extra verhoogd doordat er weer nieuwe stresshormonen bijkomen.

Wanneer de nachtrust verbetert, verbetert over het algemeen ook de mate van gespannen voelen, maar dit hoeft niet altijd.
Mensen die in een uitzichtloze situatie zitten, zoals in een ongelukkige relatie of een baan die geen voldoening geeft, kunnen hier chronisch last van krijgen.

Als stress weinig tot geen kans meer krijgt om proportioneel te worden afgebroken en iemand voortdurend te hoge concentraties stresshormonen heeft, kan dit een vicieuze cirkel in gang zetten. Te lang blootgesteld worden aan stress kan de bijnieren namelijk doen uitputten, waardoor het reguleren van hormonen nog meer ontregeld wordt. Dit zorgt dat de bijnieren niet meer goed reageren op situaties en niet meer naar verhouding hormonen afscheiden. Dit veroorzaakt in meerder delen van het lichaam reacties die de gezondheid ondermijnen en nieuwe klachten veroorzaken.

Gevolgen van stress

Teveel stress heeft veel invloed op onze gezondheid. Zo staan het zenuwstelsel en bloedvatenstelsel onder teveel spanning, werken onze organen – met name spijsverteringsorganen –  anders en verouderen onze hersenen sneller. Stress heeft een directe impact op de hersenen, het maakt ze kleiner en versneld de degeneratie, waardoor ziekten als Alzheimer en Parkinson sneller kunnen optreden.

Chronische spanning is verantwoordelijk voor een hoop stress-gerelateerde klachten.
Het ervaren van angsten en zenuwen, moeheid en depressieve gevoelens zijn vaak de eerste symptomen. Maar ook huidklachten, ademhalingsproblemen en besluiteloosheid kunnen een direct gevolg zijn. Fysiologische kenmerken van langdurige stress zijn hartkloppingen, een verhoogde bloeddruk, een verslechterde stoelgang en een laag libido.
Deze klachten kunnen op hun beurt weer andere aandoeningen triggeren. Hoe langer iemand met chronische stress rondloopt, hoe moeilijker het kan zijn er uit los te breken.

Stress verminderen met yoga

Wat maakt dat yoga zo effectief is bij het verminderen van stress?
Tijdens yoga wordt de ademhaling aangestuurd. Een diepe maar ook hoge ademhaling hebben een directe invloed op ons zenuwstelsel. We gaan er makkelijker en dieper van ontspannen. De aandacht wordt naar binnen gekeerd waardoor het bewustzijn stiller en meer aanwezig wordt. Daarnaast zorgt het meditatieve karakter van yoga dat we ons lichaam anders beginnen te ervaren. Stresshormonen worden opgeruimd en het hoofd wordt gevoelsmatig leeg gemaakt. Door regelmatig aan yoga te doen, krijg je meer controle over je lichaam. Dit maakt dat we ons meer in balans voelen en stress minder snel een kans krijgt.

Yoga Nidra, het nieuwe wapen tegen stress

In Nederland is Yoga Nidra nog niet lang geleden geïntroduceerd, maar de populariteit groeit gestaag.Yoga Nidra is een aparte yogastroming en typeert zich, doordat er helemaal geen lichaamsoefeningen gedaan hoeven worden. Yoga Nidra wijkt hiermee af van de andere yogavormen. Tijdens de sessies lig je ontspannen op de rug, met of zonder deken, zijn de ogen gesloten en de handpalmen naar boven gericht.

Yoga Nidra is ontwikkeld in India, betekent letterlijk slaap van de yogi’s en is ontworpen om een uiterst diepe fysieke en mentale ontspanning te faciliteren. Hoewel alle vormen van yoga gericht zijn op enige mate van ontspanning, is Yoga Nidra er puur op gericht dit op een zo diep mogelijk niveau te doen. Niet alleen door ontspannen te liggen, maar door optimaal en volledig gebruik te maken van het onderbewuste.

De manier van werken van Yoga Nidra

Gedurende een Yoga Nidra sessie zal de yogadocent je toe spreken met bepaalde instructies. Deze instructies zijn zorgvuldig ontwikkeld en hebben het vermogen je onderbewustzijn aan te spreken. Zo zorgen ze ervoor dat je ongemerkt zal afdalen naar diepere bewustzijnsniveaus.  Je wordt als het ware begeleid en tegelijkertijd geïnstrueerd, om mee te gaan met de suggesties. Dit is een proces dat automatisch plaatsvindt en geen controle op uit te oefenen is.

Tijdens het wegzakken naar de diepere bewustzijnsniveaus val je niet in slaap. Je komt terecht in een staat die tussen slapen en waken in zit, vergelijkbaar met de REM-slaap. Wanneer je hier in terecht komt komen er een aantal processen op gang. Bepaalde hersengolven, de delta- en thètagolven, worden actief en brengen het lichaam in een diepe staat van ontspanning. Stresshormonen worden in een versneld tempo afgebroken, indrukken en herinneringen worden verwerkt en geordend. Visuele projecties kunnen hierdoor ontstaan, maar dit hoeft niet.

Behalve dat de stresshormonen versneld opgeruimd worden (sneller dan tijdens de slaap), worden er tegelijkertijd andere hormonen afgescheiden. Dit zijn hormonen die bevorderend zijn voor de ontspanning, het zelfherstellend vermogen, pijnbestrijding en gevoelens van geluk en welzijn.
Onder andere endorfine, dopamine, GABA en serotonine beginnen in hogere concentraties hun werk te doen.

De effecten van Yoga Nidra

Na een Yoga Nidra sessie voelen mensen zich over het algemeen fris en uitgerust. Het hoofd is helder en het lichaam heeft als het ware een diepe reinigingsbeurt gekregen. De bloeddruk, ademhaling en de organen reageren goed op de diepe ontspanning die voortvloeit uit de sessies.
Het heldere en ontspannen gevoel blijft vaak nog lang ‘hangen’ na een sessie. De gezonde hormonen blijven hun werk namelijk een aantal uren na de sessie doen. Hoe vaker een Yoga Nidra sessie gedaan wordt, hoe langer de effecten aanhouden. Veel mensen met slaapproblemen en aangrenzende klachten kunnen enorm veel baat hebben bij deze yogavorm. Het slaap- waakritme wordt gereset en doordat stress zo actief wordt opgeruimd, zullen samenhangende klachten verminderen of helemaal verdwijnen.

Ervaar de effecten van Yoga Nidra thuis

Yoga Nidra is één van de weinige vormen van yoga die volledig zelfstandig en veilig uit te voeren zijn.
Vandaar dat dit het extra aantrekkelijk maakt om dit thuis te doen wanneer het uitkomt.
Er is geen harde richtlijn voor hoe vaak Yoga Nidra toegepast dient te worden. Dit is afhankelijk per persoon en kan dus uitgeprobeerd worden en vervolgens naar behoefte worden gedaan.

De Happy with Yoga Academy biedt een volledige Yoga Nidra cursus aan en bestaat uit 7 lessen. Iedere les is anders en dankzij de opbouw zul je de gezondheidseffecten meer, dieper en langer gaan merken. De online cursus is geschikt voor jong en oud en vereist geen ervaring of attributen.
Met een totaalprijs van €37,00 (voorheen €87,00) heb je onbeperkt toegang tot alle lessen.