Yoga voor het slapen gaan? Welke oefeningen wel en welke niet te doen?

Yoga kan een goed hulpmiddel zijn om de slaap beter te vatten en dieper door te slapen. Om die reden wordt er steeds meer gezocht naar manieren om yoga voor het slapen gaan toe te passen. De uitwerking van yoga op het zenuwstelsel is kalmerend en helpt je stabieler te voelen gedurende de dag. Dit maakt dat het hoofd ook ’s avonds beter ontspant en de slaap beter gaat. In de ochtend of middag aan yoga doen dragen dus ook al bij aan het bevorderen van de slaapkwaliteit. Voor een extra duwtje kan yoga in de avond gedaan worden zodat het lichaam nog meer ontspant.

jonge vrouw slaapprobleem


Slaapproblemen

Het aandeel mensen in Nederland met slaapproblemen is de afgelopen dertig jaar verveelvoudigd. De snel veranderende maatschappij heeft hierin de grootste invloed. We staan tegenwoordig aan relatief veel prikkels bloot, hetgeen ons steeds slechter in staat stelt te ontspannen. Naast de druk vanuit het werk, relaties en andere stressoren, zorgt de toegang tot het internet tot een oneindige stroom van prikkels.

De 24-uursmaatschappij met continue blootstelling via social media brengen spanning met zich mee en werken zelfs angsten en depressiviteit in de hand. Het niet meer ‘uit’ kunnen zetten van de buitenwereld leidt bij een hoop mensen tot piekeren en resulteert in langer wakker zijn, onderbroken slaap en lagere kwaliteit van slaap. Het is voor een groeiende groep mensen steeds lastiger om aan het einde van de dag af te schakelen en een goede nachtrust tegemoet te zien. De farmaceutische industrie ziet al jaren een parallelle stijgende lijn met de verkoop van slaapmiddelen. Dergelijke middelen kunnen in sommige gevallen tijdelijk behulpzaam zijn. Echter wordt het gebruik afgeraden gezien de bijwerkingen en het optreden van gewenning.

Eenzelfde trend wordt waargenomen in de stijgende lijn van groep mensen die aan yoga begint. Steeds vaker start men met yoga vanwege het ervaren van dagelijks spanning en een verstoring van de slaap. Gelukkig kan yoga helpen in het verbeteren van de dag- en nachtcyclus en het verlagen van stress. Wanneer juist toegepast, kan dit al snel tot een positieve verandering van slaapgedrag leiden.  


Yoga voor het slapen gaan

Wanneer je een goede nachtrust tegemoet wilt zien kan het verstandig zijn bepaalde oefeningen te doen. Echter sommige yoga oefeningen stimuleren en geven energie, hetgeen je dus beter niet in de avond toepast. Veel gemaakte ‘fouten’, zijn dezelfde routinematige yoga oefeningen in de avond doen, die dus ook ’s ochtends of ’s middags gedaan worden. Voor een enkeling hoeft dit niet perse een negatieve invloed op de slaap te hebben. Voor mensen die wat gevoeliger zijn en met enige regelmaat moeite hebben met in- en doorslapen, is het dus verstandig afgestemde oefeningen of Yoga Nidra toe te passen.

Tijdens de juiste oefeningen wordt de ademhaling geïnstrueerd zodat het lichaam zich voorbereid op ontspanning en kalmte. Hierdoor worden de afbouw van de dag in gang gezet en zullen de oefeningen die volgen een versterkend slaapverwekkend effect hebben. De video bevat langzame oefeningen die zittend en liggend worden uitgevoerd. De ademhaling staat centraal en fungeert als leidraad in het ontspanningsproces. De oefeningen zijn voor iedereen toegankelijk. Probeer ze een aantal avonden uit om te zien of en hoeveel verschil je merkt.



Wat kun je nog meer doen voor een betere slaap?

Yoga kent nog meer troeven wanneer het op slaapproblemen en gerelateerde klachten aankomt. De categorie ontspanningsyoga is ontwikkeld om stress te elimineren en te voorkomen. Yin Yoga en Restorative Yoga zijn de meest bekende van deze stromingen in Nederland. De oefeningen in de video zijn voor het grootste gedeelte ontleend aan deze twee stromingen.

Een stroming die hard in Nederland aan de weg timmert is Yoga Nidra. Deze ‘slaap yoga’  kent geen houdingen en is ontworpen om de diepst mogelijke fysieke en mentale staat te bereiken. De grondleggers van Yoga Nidra bedachten dat een volledige ontspanning alleen kan, wanneer het onderbewustzijn daar toe in staat is. Door het onderbewustzijn ‘aan te spreken’ kunnen er veranderingen optreden, hetgeen niet bewust door onszelf te beïnvloeden is. Via specifieke instructies en suggesties is het mogelijk het onderbewustzijn aan de hand te nemen en te laten doen ‘afdalen’. Wanneer dat gebeurt komen er bepaalde processen op gang die niet via andere yoga stromingen of andere activiteiten te behalen zijn.

Yoga Nidra

Tijdens een sessie wordt er uitsluitend op de rug gelegen en geluisterd naar de docent. De gesproken instructies instrueren het onderbewustzijn zodanig, dat er een verandering van hersenactiviteit plaatsvindt. De delta- en thèta hersengolven die zich beginnen te vertonen laten de hersenen een passief meditatieproces ondergaan. De ontspanning en zwaarte nemen in slechts enkele minuten merkbaar toe. Wat er onderhuids gebeurd is het meest interessant aan Yoga Nidra.

Zo wordt de bloeddruk verlaagd en gaat de ademhaling dieper. Circulerende stresshormonen in het bloed worden in een hoog tempo geneutraliseerd en opgeruimd. Bepaalde hormoonklieren beginnen met de afscheiding van een aantal hormonen die bevorderend zijn voor ontspanning, lichamelijk herstel, pijnbestrijding en het vermogen je goed te voelen. De toegenomen concentraties dopamine, oxytocine, endorfine, GABA en serotonine zijn ook de uren na een sessie nog steeds verhoogd.  Verder neemt het niveau van sommige neurotransmitters toe.  Serotonine – ook een neurotransmitter – wordt in hogere concentratie tussen zenuwcellen doorgegeven. Deze verhoging en opname zou een anti-depressieve werking hebben.

Na een sessie te hebben gedaan voelen lichaam en geest zich verkwikt. De helderheid en gevoel van geestelijke stabiliteit zijn toegenomen , welke vaak nog minimaal een halve dag aanhouden.
Yoga Nidra is dermate krachtig in het elimineren van stresshormonen, zodanig dat dit kan zorgen voor het terugdringen van andere chronische klachten. Vele chronische aandoeningen zijn een gevolg van stress en kunnen bij regelmatige Yoga Nidra beoefening een halt toegeroepen worden.

vrouw yoga nidra slaapprobleem
  • Hoge bloeddruk
  • Angst
  • Nervositeit en piekeren
  • Energiegebrek
  • Spierspanningen
  • Gebrek aan helderheid en besluiteloosheid
  • Depressiviteit
  • Slaapproblemen
  • Spijsverteringsklachten



Yoga Nidra en slaapproblemen

Afgezien van alle gezondheidsvoordelen heeft Yoga Nidra een zeer gunstige uitwerking op het slaappatroon. Het helpt de cyclus te herstellen, zodat zonder (chemische) slaapmiddelen lichaam en geest in hun natuurlijke balans terugkomen. Verder bevordert het ook de kwaliteit van de slaap. Veel mensen merken dat ze op een gegeven moment met een uurtje minder slaap uitstekend overdag functioneren.

Yoga Nidra is in geval van slaapproblemen, andere klachten of het goed voelen zeer laagdrempelig en eenvoudig toe te passen. Anders dan bij andere yogavormen kan iedereen het doen en is het dus veilig om vanuit huis op ieder gewenst tijdstip uit te voeren. Door het een maand een aantal keren per week toe passen, zullen er op verschillende vlakken verbeteringen gaan optreden. Vervolgens kan Yoga Nidra naar behoefte worden gedaan.