Yoga Nidra gevaarlijk? Feiten en fabels rondom deze unieke yogastroming

Yoga Nidra gevaarlijk

Yoga Nidra is ondanks zijn snelle groei nog niet zo algemeen bekend als andere stromingen. Vele yogastudio’s en opleidingscentra in Nederland hebben inmiddels deze stroming wel omarmd. Het aparte karakter van Yoga Nidra doet zo nu en dan vraagtekens zetten bij de effectiviteit.
Wat gebeurt er tijdens Yoga Nidra en hoe effectief zijn de resultaten?
Is Yoga Nidra gevaarlijk en zo ja, wat zijn neveneffecten en risico’s?
Voordat deze vragen beantwoord kunnen worden dient er eerst gekeken te worden naar wat Yoga Nidra is. De manier van werken en de tastbare resultaten scheppen hopelijk enige duidelijkheid.

yoga nidra klas studio

Wat is Yoga Nidra?

Een zelfstandige stroming die zijn oorsprong duizenden jaren geleden in India vond. Vertaald vanuit het Sanskriet betekent Yoga Nidra zo iets als ‘slaap yoga’ of ‘slaap van de yogi’s’. Het doel waarmee deze vorm ontwikkeld is, is om een zo diep mogelijke ontspanning te bereiken. Ontspanning aan de hand het instrueren van het onderbewustzijn. De grondleggers wisten dat totale ontspanning alleen gebeurt, wanneer het onderbewustzijn meewerkt. Op die manier ontwikkelden zij instructies die het vermogen hebben het onderbewustzijn te ‘manipuleren’ en te laten afdalen naar diepere bewustzijnslagen. Tijdens dit proces komen er meerdere lichamelijke reacties op gang die voortkomen uit een veranderde hersenactiviteit.


Hoe werkt Yoga Nidra?

Tijdens een sessie lig je ontspannen op de rug met de ogen dicht. Lichamelijke houdingen of andere bewegingen komen dus niet bod. De yogadocent begint met praten op een verhalende manier. Er wordt opdracht gegeven tot het aanpassen van de ademhaling, de focus in het lichaam te verleggen en tot het visualiseren van de omgeving. Tegelijkertijd worden er onbewuste boodschappen afgegeven die hun invloed op het onderbewustzijn hebben. Ongemerkt doen deze boodschappen (instructies) hun werk. Dit is waarneembaar aan de hand van de hersenactiviteit die verandert. De afdaling en ontspanning die gefaciliteerd worden, uiten zich in delta- en met name thètagolven. Deltagolven laten zich normaal zien tijdens de diepe slaap. Thètagolven zijn normaliter aanwezig bij trance en meditatie. Deze hersenfrequenties laten zien dat de hersenen beginnen met meditatie. Een passief meditatieproces wordt ondergaan, hetgeen een hoop andere processen in gang zet en aanstuurt.

Lichamelijke reacties tijdens het ondergaan van Yoga Nidra:

  • Kalmering van het zenuwstelsel
  • Verlaging van de bloeddruk
  • Neutralisatie van stresshormonen
  • Afgifte hormonen: endorfine, dopamine, oxytocine, GABA
  • Verhoging concentratie neurotransmitters: serotonine, anandamide




Fabels en feiten rondom Yoga Nidra

Yoga Nidra beïnvloed je reactievermogen
De diepe en pijnstillende werking zou een vergelijkbaar effect hebben op het reactievermogen als opiaten, ontzenuwers en slaapmiddelen.


Dit is gelukkig niet juist. De dieptewerking van Yoga Nidra geeft een ontspannende reinigingsbeurt en maakt het hoofd helder. Na een sessie voel je je stabiel en scherper van geest. Je reactievermogen is dan ook normaal en na een sessie kunnen apparaten bedienen of autorijden gewoon plaatsvinden.

Yoga Nidra heeft hetzelfde effect als naar bijv. natuurgeluiden luisteren
Ontspannen liggen en luisteren naar een rustgevende stem is bij voorbaat bevorderlijk voor de ontspanning. Eenzelfde effect laat zich zien wanneer je zou luisteren naar natuurgeluiden.


Het verschil tussen Yoga Nidra en overige ‘luisterontspanning’, is dat het onderbewustzijn geïnstrueerd wordt en er meditatie plaatsvindt. De setting is uiteraard belangrijk om Yoga Nidra goed te ondergaan, maar de kracht zit hem in het vermogen van het onderbewustzijn. Yoga Nidra stelt het lichaam in staat zich van binnenuit te ontdoen van stress en te voorzien van gezondheid- en geluk bevorderende stoffen.

Yoga Nidra maakt je ontvankelijk voor negatieve emoties
Het ondergaan van Yoga Nidra is het opvolgen van instructies. Een volledig automatisch proces dat niet te sturen is. Doordat het onderbewustzijn afdaalt en je in een meditatieve staat terecht komt, zou dit de geest ‘open zetten’. Hierdoor kunnen emoties, positief dan wel negatief, extra hard grip op je krijgen.

Doordat de hersenen mediteren, wordt het stiller. Emoties hebben hierdoor nagenoeg geen grip op de gedachtegang. Bovendien wordt het onderbewustzijn voortdurend begeleid en gaat het dus mee met de suggestie van de boodschap. Extra ontvankelijk worden voor (negatieve) emoties is dan ook uitgesloten. Des te meer doordat de afgescheiden hormonen gevoelens van euforie in de hand werken.

Yoga Nidra heeft een hypnotiserende werking
Door het wegvallen van het bewustzijn wordt je als het ware onder hypnose gebracht. Deze staat van zijn kan je dingen laten doen en voelen net als wanneer je onder hypnose bent.

Tijdens Yoga Nidra valt je bewustzijn niet weg. Je valt ook niet in slaap, maar blijft alert. Je zit tijdens Yoga Nidra ergens tussen slapen en waken in. In die modus, kan de meditatie op gang komen en zijn werk doen. Dit is iets anders dan het ondergaan van hypnose, waarbij het bewustzijn door suggestie wordt overgenomen. Tijdens Yoga Nidra behoudt je de controle en zou op ieder gewenst moment kunnen stoppen.

Is Yoga Nidra gevaarlijk?

Yoga Nidra is op geen enkele manier schadelijk voor de gezondheid. De onderbewuste processen die plaatsvinden zijn heilzaam voor lichaam en geest. De relatieve onbekendheid in Nederland maakt dat er met gezonde scepsis gereageerd wordt. De afgelopen twintig jaar zijn er echter vele onderzoeken gedaan naar de effecten van Yoga Nidra. De resultaten alsmede een groeiend bestand aan reviews, tonen de positieve effecten van deze yogavorm aan.

vrouw donker haar yoga nidra

De gezondheidsvoordelen die Yoga Nidra biedt zijn ook in verhouding tot andere yogavormen indrukwekkend te noemen. De eliminatie van stresshormonen gebeurt bij geen enkele andere stroming op zo een grondige manier. Ook de kalmering van het zenuwstelsel is significant, doordat het op zijn beurt op een dergelijke mate aanzet tot de regulering van hormoonklieren. Het opruimen van stress en de afgifte van gezonde hormonen, hebben een bijzonder helend en heilzaam effect: De ontspanning, helderheid, energie en welbehagen nemen toe. Echter kan dit ook aanzetten tot het terugdringen van (chronische) klachten. Doordat stressniveaus dalen en nieuwe aanmaak voorkomen wordt, zullen stress gerelateerde klachten hun voeding verliezen.

Bij het doen van regelmatige Yoga Nidra sessies, kunnen aangrenzende klachten verdwijnen:

  • Hoge bloeddruk
  • Algemene spanningen en nervositeit
  • Angsten
  • Ademhalingsmoeilijkheden
  • Depressiviteit
  • Gebrek aan energie
  • Problemen met evenwicht
  • Spijsverteringsproblemen



Yoga Nidra vanuit huis doen

Een praktisch voordeel van Yoga Nidra is dat het zich goed leent om vanuit huis te doen. Enige mate van ervaring is niet nodig gezien het een automatisch proces betreft. In dat opzicht is het dan ook volledig veilig om te doen; correcties van een docent zijn niet nodig. Het enige wat er voor nodig is, is een rustige ruimte waar ongestoord gelegen kan worden. Verstandig is om de ruimte zo veel mogelijk te verduisteren.

Wie met Yoga Nidra start zal tijdens de eerste sessie al verschil merken. Deze gevoelens blijven uren na de sessie nog merkbaar doordat de hormonen hun werk blijven doen. Met iedere sessie zullen dit soort gevoelens meer verankerd worden. In de beginfase, d.w.z. de eerste twee maanden, is verstandig om minimaal drie sessies per week te doen. Daarna kan Yoga Nidra naar behoefte gedaan worden. Belangrijk bij een Yoga Nidra cursus, is dat er een opbouw in de sessies zit. De opbouw zorgt voor een opstapelend effect en sneller bereik van resultaten. De online cursus van de HWYA staat op dit moment hoog aangeschreven en voorziet in alle elementen van Yoga Nidra.